مولانا
https://www.sherfarsi.ir/molavi/در-بیان-آنک-وهم-قلب-عقلست-و-ستیزه-اوست-بدو-ماند-و-او-نیست-و-قصه-م

متن

1. عقل ضد شهوتست ای پهلوان

   آنک شهوت می تند عقلش مخوان

2. وهم خوانش آنک شهوت را گداست

   وهم قلب نقد زر عقلهاست

3. بی محک پیدا نگردد وهم و عقل

   هر دو را سوی محک کن زود نقل

4. این محک قرآن و حال انبیا

   چون منحک مر قلب را گوید بیا

5. تا ببینی خویش را ز آسیب من

   که نه ای اهل فراز و شیب من

6. عقل را گر اره ای سازد دو نیم

   هم چو زر باشد در آتش او بسیم

7. وهم مر فرعون عالم سوز را

   عقل مر موسی به جان افروز را

8. رفت موسی بر طریق نیستی

   گفت فرعونش بگو تو کیستی

9. گفت من عقلم رسول ذوالجلال

   حجت الله ام امانم از ضلال

10. گفت نی خامش رها کن های هو

    نسبت و نام قدیمت را بگو

11. گفت که نسبت مر از خاکدانش

    نام اصلم کمترین بندگانش

12. بنده زاده آن خداوند وحید

    زاده از پشت جواری و عبید

13. نسبت اصلم ز خاک و آب و گل

    آب و گل را داد یزدان جان و دل

14. مرجع این جسم خاکم هم به خاک

    مرجع تو هم به خاک ای سهمناک

15. اصل ما و اصل جمله سرکشان

    هست از خاکی و آن را صد نشان

16. که مدد از خاک می گیرد تنت

    از غذایی خاک پیچد گردنت

17. چون رود جان می شود او باز خاک

    اندر آن گور مخوف سهمناک

18. هم تو و هم ما و هم اشباه تو

    خاک گردند و نماند جاه تو

19. گفت غیر این نسب نامیت هست

    مر ترا آن نام خود اولیترست

20. بنده فرعون و بنده بندگانش

    که ازو پرورد اول جسم و جانش

21. بنده یاغی طاغی ظلوم

    زین وطن بگریخته از فعل شوم

22. خونی و غداری و حق ناشناس

    هم برین اوصاف خود می کن قیاس

23. در غریبی خوار و درویش و خلق

    که ندانستی سپاس ما و حق

24. گفت حاشا که بود با آن ملیک

    در خداوندی کسی دیگر شریک

25. واحد اندر ملک او را یار نی

    بندگانش را جز او سالار نی

26. نیست خلقش را دگر کس مالکی

    شرکتش دعوی کند جز هالکی

27. نقش او کردست و نقاش من اوست

    غیر اگر دعوی کند او ظلم جوست

28. تو نتوانی ابروی من ساختن

    چون توانی جان من بشناختن

29. بلک آن غدار و آن طاغی توی

    که کنی با حق دعوی دوی

30. گر بکشتم من عوانی را به سهو

    نه برای نفس کشتم نه به لهو

31. من زدم مشتی و ناگاه اوفتاد

    آنک جانش خود نبد جانی بداد

32. من سگی کشتم تو مرسل زادگان

    صدهزاران طفل بی جرم و زیان

33. کشته ای و خونشان در گردنت

    تا چه آید بر تو زین خون خوردنت

34. کشته ای ذریت یعقوب را

    بر امید قتل من مطلوب را

35. کوری تو حق مرا خود برگزید

    سرنگون شد آنچ نفست می پزید

36. گفت اینها را بهل بی هیچ شک

    این بود حق من و نان و نمک

37. که مرا پیش حشر خواری کنی

    روز روشن بر دلم تاری کنی

38. گفت خواری قیامت صعب تر

    گر نداری پاس من در خیر و شر

39. زخم کیکی را نمی توانی کشید

    زخم ماری را تو چون خواهی چشید

40. ظاهرا کار تو ویران می کنم

    لیک خاری را گلستان می کنم