مولانا
https://www.sherfarsi.ir/molavi/رجوع-به-قصه-رنجور

متن

1. باز گرد و قصه رنجور گو

   با طبیب آگه ستارخو

2. نبض او بگرفت و واقف شد ز حال

   که امید صحت او بد محال

3. گفت هر چت دل بخواهد آن بکن

   تا رود از جسمت این رنج کهن

4. هرچه خواهد خاطر تو وا مگیر

   تا نگردد صبر و پرهیزت زحیر

5. صبر و پرهیز این مرض را دان زیان

   هرچه خواهد دل در آرش در میان

6. این چنین رنجور را گفت ای عمو

   حق تعالی اعملوا ما شئتم

7. گفت رو هین خیر بادت جان عم

   من تماشای لب جو می روم

8. بر مراد دل همی گشت او بر آب

   تا که صحت را بیابد فتح باب

9. بر لب جو صوفیی بنشسته بود

   دست و رو می شست و پاکی می فزود

10. او قفااش دید چون تخییلیی

    کرد او را آرزوی سیلیی

11. بر قفای صوفی حمزه پرست

    راست می کرد از برای صفع دست

12. کارزو را گر نرانم تا رود

    آن طبیبم گفت کان علت شود

13. سیلیش اندر برم در معرکه

    زانک لا تلقوا بایدی تهلکه

14. تهلکه ست این صبر و پرهیز ای فلان

    خوش بکوبش تن مزن چون دیگران

15. چون زدش سیلی برآمد یک طراق

    گفت صوفی هی هی ای قواد عاق

16. خواست صوفی تا دو سه مشتش زند

    سبلت و ریشش یکایک بر کند

17. خلق رنجور دق و بیچاره اند

    وز خداع دیو سیلی باره اند

18. جمله در ایذای بی جرمان حریص

    در قفای همدگر جویان نقیص

19. ای زننده بی گناهان را قفا

    در قفای خود نمی بینی جزا

20. ای هوا را طب خود پنداشته

    بر ضعیفان صفع را بگماشته

21. بر تو خندید آنک گفتت این دواست

    اوست که آدم را به گندم رهنماست

22. که خورید این دانه او دو مستعین

    بهر دارو تا تکونا خالدین

23. اوش لغزانید و او را زد قفا

    آن قفا وا گشت و گشت این را جزا

24. اوش لغزانید سخت اندر زلق

    لیک پشت و دستگیرش بود حق

25. کوه بود آدم اگر پر مار شد

    کان تریاقست و بی اضرار شد

26. تو که تریاقی نداری ذره ای

    از خلاص خود چرایی غره ای

27. آن توکل کو خلیلانه ترا

    وآن کرامت چون کلیمت از کجا

28. تا نبرد تیغت اسمعیل را

    تا کنی شه راه قعر نیل را

29. گر سعیدی از مناره اوفتید

    بادش اندر جامه افتاد و رهید

30. چون یقینت نیست آن بخت ای حسن

    تو چرا بر باد دادی خویشتن

31. زین مناره صد هزاران هم چو عاد

    در فتادند و سر و سر باد داد

32. سرنگون افتادگان را زین منار

    می نگر تو صد هزار اندر هزار

33. تو رسن بازی نمیدانی یقین

    شکر پاها گوی و می رو بر زمین

34. پر مساز از کاغذ و از که مپر

    که در آن سودا بسی رفتست سر

35. گرچه آن صوفی پر آتش شد ز خشم

    لیک او بر عاقبت انداخت چشم

36. اول صف بر کسی ماندم به کام

    کو نگیرد دانه بیند بند دام

37. حبذا دو چشم پایان بین راد

    که نگه دارند تن را از فساد

38. آن ز پایان دید احمد بود کو

    دید دوزخ را همین جا مو به مو

39. دید عرش و کرسی و جنات را

    تا درید او پرده غفلات را

40. گر همی خواهی سلامت از ضرر

    چشم ز اول بند و پایان را نگر

41. تا عدمها ار ببینی جمله هست

    هستها را بنگری محسوس پست

42. این ببین باری که هر کش عقل هست

    روز و شب در جست و جوی نیستست

43. در گدایی طالب جودی که نیست

    بر دکانها طالب سودی که نیست

44. در مزارع طالب دخلی که نیست

    در مغارس طالب نخلی که نیست

45. در مدارس طالب علمی که نیست

    در صوامع طالب حلمی که نیست

46. هستها را سوی پس افکنده اند

    نیستها را طالبند و بنده اند

47. زانک کان و مخزن صنع خدا

    نیست غیر نیستی در انجلا

48. پیش ازین رمزی بگفتستیم ازین

    این و آن را تو یکی بین دو مبین

49. گفته شد که هر صناعت گر که رست

    در صناعت جایگاه نیست جست

50. جست بنا موضعی ناساخته

    گشته ویران سقفها انداخته

51. جست سقا کوزای کش آب نیست

    وان دروگر خانه ای کش باب نیست

52. وقت صید اندر عدم بد حمله شان

    از عدم آنگه گریزان جمله شان

53. چون امیدت لاست زو پرهیز چیست

    با انیس طمع خود استیز چیست

54. چون انیس طمع تو آن نیستیست

    از فنا و نیست این پرهیز چیست

55. گر انیس لا نه ای ای جان به سر

    در کمین لا چرایی منتظر

56. زانک داری جمله دل برکنده ای

    شست دل در بحر لا افکنده ای

57. پس گریز از چیست زین بحر مراد

    که بشستت صد هزاران صید داد

58. از چه نام برگ را کردی تو مرگ

    جادوی بین که نمودت مرگ برگ

59. هر دو چشمت بست سحر صنعتش

    تا که جان را در چه آمد رغبتش

60. در خیال او ز مکر کردگار

    جمله صحرا فوق چه زهرست و مار

61. لاجرم چه را پناهی ساختست

    تا که مرگ او را به چاه انداختست

62. اینچ گفتم از غلطهات ای عزیز

    هم برین بشنو دم عطار نیز