مولانا
https://www.sherfarsi.ir/molavi/س-ال-سایل-از-مرغی-کی-بر-سر-ربض-شهری-نشسته-باشد-سر-او-فاضل-ترست-و

متن

1. واعظی را گفت روزی سایلی

   کای تو منبر را سنی تر قایلی

2. یک سؤالستم بگو ای ذو لباب

   اندرین مجلس سؤالم را جواب

3. بر سر بارو یکی مرغی نشست

   از سر و از دم کدامینش بهست

4. گفت اگر رویش به شهر و دم به ده

   روی او از دم او می دان که به

5. ور سوی شهرست دم رویش به ده

   خاک آن دم باش و از رویش بجه

6. مرغ با پر می پرد تا آشیان

   پر مردم همتست ای مردمان

7. عاشقی که آلوده شد در خیر و شر

   خیر و شر منگر تو در همت نگر

8. باز اگر باشد سپید و بی نظیر

   چونک صیدش موش باشد شد حقیر

9. ور بود چغدی و میل او به شاه

   او سر بازست منگر در کلاه

10. آدمی بر قد یک طشت خمیر

    بر فزود از آسمان و از اثیر

11. هیچ کرمنا شنید این آسمان

    که شنید این آدمی پر غمان

12. بر زمین و چرخ عرضه کرد کس

    خوبی و عقل و عبارات و هوس

13. جلوه کردی هیچ تو بر آسمان

    خوبی روی و اصابت در گمان

14. پیش صورتهای حمام ای ولد

    عرضه کردی هیچ سیم اندام خود

15. بگذری زان نقشهای هم چو حور

    جلوه آری با عجوز نیم کور

16. در عجوزه چیست که ایشان را نبود

    که ترا زان نقشها با خود ربود

17. تو نگویی من بگویم در بیان

    عقل و حس و درک و تدبیرست و جان

18. در عجوزه جان آمیزش کنیست

    صورت گرمابه ها را روح نیست

19. صورت گرمابه گر جنبش کند

    در زمان او از عجوزه بر کند

20. جان چه باشد با خبر از خیر و شر

    شاد با احسان و گریان از ضرر

21. چون سر و ماهیت جان مخبرست

    هر که او آگاه تر با جان ترست

22. روح را تاثیر آگاهی بود

    هر که را این بیش اللهی بود

23. چون خبرها هست بیرون زین نهاد

    باشد این جانها در آن میدان جماد

24. جان اول مظهر درگاه شد

    جان جان خود مظهر الله شد

25. آن ملایک جمله عقل و جان بدند

    جان نو آمد که جسم آن بدند

26. از سعادت چون بر آن جان بر زدند

    هم چو تن آن روح را خادم شدند

27. آن بلیس از جان از آن سر برده بود

    یک نشد با جان که عضو مرده بود

28. چون نبودش آن فدای آن نشد

    دست بشکسته مطیع جان نشد

29. جان نشد ناقص گر آن عضوش شکست

    کان بدست اوست تواند کرد هست

30. سر دیگر هست کو گوش دگر

    طوطیی کو مستعد آن شکر

31. طوطیان خاص را قندیست ژرف

    طوطیان عام از آن خور بسته طرف

32. کی چشد درویش صورت زان زکات

    معنیست آن نه فعولن فاعلات

33. از خر عیسی دریغش نیست قند

    لیک خر آمد به خلقت که پسند

34. قند خر را گر طرب انگیختی

    پیش خر قنطار شکر ریختی

35. معنی نختم علی افواههم

    این شناس اینست ره رو را مهم

36. تا ز راه خاتم پیغامبران

    بوک بر خیزد ز لب ختم گران

37. ختمهایی که انبیا بگذاشتند

    آن بدین احمدی برداشتند

38. قفلهای ناگشاده مانده بود

    از کف انا فتحنا برگشود

39. او شفیع است این جهان و آن جهان

    این جهان زی دین و آنجا زی جنان

40. این جهان گوید که تو رهشان نما

    وآن جهان گوید که تو مهشان نما

41. پیشه اش اندر ظهور و در کمون

    اهد قومی انهم لا یعلمون

42. باز گشته از دم او هر دو باب

    در دو عالم دعوت او مستجاب

43. بهر این خاتم شدست او که به جود

    مثل او نه بود و نه خواهند بود

44. چونک در صنعت برد استاد دست

    نه تو گویی ختم صنعت بر توست

45. در گشاد ختمها تو خاتمی

    در جهان روح بخشان حاتمی

46. هست اشارات محمدالمراد

    کل گشاد اندر گشاد اندر گشاد

47. صد هزاران آفرین بر جان او

    بر قدوم و دور فرزندان او

48. آن خلیفه زادگان مقبلش

    زاده اند از عنصر جان و دلش

49. گر ز بغداد و هری یا از ری اند

    بی مزاج آب و گل نسل وی اند

50. شاخ گل هر جا که روید هم گلست

    خم مل هر جا که جوشد هم ملست

51. گر ز مغرب بر زند خورشید سر

    عین خورشیدست نه چیز دگر

52. عیب چینان را ازین دم کور دار

    هم بستاری خود ای کردگار

53. گفت حق چشم خفاش بدخصال

    بسته ام من ز آفتاب بی مثال

54. از نظرهای خفاش کم و کاست

    انجم آن شمس نیز اندر خفاست