آگهی خسرو از مرگ بهرام چوبین
نظامی
https://www.sherfarsi.ir/nezami/آگهی-خسرو-از-مرگ-بهرام-چوبین

متن آگهی خسرو از مرگ بهرام چوبین

1. چو شاهنشاه صبح آمد بر اورنگ

   سپاه روم زد بر لشگر زنگ

2. بر آمد یوسفی نارنج در دست

   ترنج مه زلیخا وار بشکست

3. شد از چشم فلک نیرنگ سازی

   گشاد ابرویها در دلنوازی

4. در پیروزه گون گنبد گشادند

   به پیروزی جهان را مژده دادند

5. زمانه ایمن از غوغا و فریاد

   زمین آسوده از تشنیع و بیداد

6. به فال فرخ و پیرایه نو

   نهاده خسروانی تخت خسرو

7. سراپرده به سدره سر کشیده

   سماطینی به گردون بر کشیده

8. ستاده قیصر و خاقان و فغفور

   یک آماج از بساط پیشکه دور

9. به هر گوشه مهیا کرده جائی

   برو زانو زده کشور خدائی

10. طرفداران که صف در صف کشیدند

    ز هیبت پشت پای خویش دیدند

11. کسی کش در دل آمد سر بریدن

    نیارست از سیاست باز دیدن

12. ز بس گوهر کمرهای شب افروز

    در گستاخ بینی بسته بر روز

13. قبا بسته کمرداران چون پیل

    کمربندی زده مقدار ده میل

14. در آن صف کاتش از بیم آب گشتی

    سخن گر زر بدی سیماب گشتی

15. نشسته خسرو پرویز بر تخت

    جوان فرو جوان طبع و جوان بخت

16. در رویه کرد تخت پادشائیش

    کشیده صف غلامان سرائیش

17. ز خاموشی در آن زرینه پرگار

    شده نقش غلامان نقش دیوار

18. زمین را زیر تخت آرام داده

    به رسم خاص بار عام داده

19. به فتح الباب دولت بامدادان

    ز در پیکی در آمد سخت شادان

20. زمین بوسید و گفتا شادمان باش

    همیشه در جهان شاه جهان باش

21. تو زرین بهره باش از تخت زرین

    که چوبین بهره شد بهرام چوبین

22. نشاط از خانه چوبین برون تاخت

    که چوبین خانه از دشمن به پرداخت

23. شهنشاه از دل سنگین ایام

    مثل زد بر تن چوبین بهرام

24. که تا بر ما زمانه چوب زن بود

    فلک چوبک زن چوبینه تن بود

25. چو چوب دولت ما شد برآور

    مه چوبینه چوبین شد به خاور

26. نه این بهرام اگر بهرام گور است

    سرانجام از جهانش بهره گور است

27. اگر بهرام گوری رفت ازین دام

    بیا تا بنگری صد گور بهرام

28. اگر بهرام گوری رفت ازین دام

    بیا تا بنگری صد گور بهرام

29. جهان تا در جهان یاریش می کرد

    تمنای جهانداریش می کرد

30. کجا آن شیر کز شمشیر گیری

    چو مستان کرد با ما شیر گیری

31. کجا آن تیغ کاتش در جهان زد

    تپانچه بر درفش کاویان زد

32. بسا فرزانه را کو شیرزاد است

    فریب خاکیان بر باد داد است

33. بسا گرگ جوان کز روبه پیر

    به افسون بسته شد در دام نخجیر

34. از آن بر گرگ روبه راست شاهی

    که روبه دام بیند گرگ ماهی

35. بسا شه کز فریب یافه گویان

    خصومت را شود بی وقت جویان

36. سرانجام از شتاب خام تدبیر

    به جای پرنیان بر دل نهد تیر

37. ز مغروری کلاه از سر شود دور

    مبادا کس به زور خویش مغرور

38. چراغ ارچه ز روغن نور گیرد

    بسا باشد که از روغن بمیرد

39. خورش ها را نمک رو تازه دارد

    نمک باید که نیز اندازه دارد

40. مخور چندان که خرما خار گردد

    گوارش در دهن مردار گردد

41. چنان خور کز ضرورتهای حالت

    حرام دیگران باشد حلالت

42. مقیمی را که این دروازه باید

    غم و شادیش را اندازه باید

43. مجو بالاتر از دوران خود جای

    مکش بیش از گلیم خویشتن پای

44. چو دریا بر مزن موجی که داری

    مپر بالاتر از اوجی که داری

45. به قدر شغل خود باید زدن لاف

    که زر دوزی نداند بوریا باف

46. چه نیکو داستانی زد هنرمند

    هلیله با هلیله قند با قند

47. نه فرخ شد نهاد نو نهادن

    ره و رسم کهن بر باد دادن

48. به قندیل قدیمان در زدن سنگ

    به کالای یتیمان بر زدن چنگ

49. هر آنکو کشت تخمی کشته بر داد

    نه من گفتم که دانه زو خبر داد

50. نه هر تخمی درختی راست روید

    نه هر رودی سرودی راست گوید

51. به سرهنگی حمایل کردن تیغ

    بسا مه را که پوشد چهره در میغ

52. تو خونریزی مبین کو شیر گیرد

    که خونش گیرد ارچه دیر گیرد

53. از این ابلق سوار نیم زنگی

    که در زیر ابلقی دارد دو رنگی

54. مباش ایمن که باخوی پلنگ است

    کجا یکدل شود آخر دو رنگ است

55. ستم در مذهب دولت روا نیست

    که دولت با ستمگار آشنا نیست

56. خری در کاهدان افتاد ناگاه

    نگویم وای بر خر وای بر کاه

57. مگس بر خوان حلوا کی کند پشت

    به انجیری غرابی چون توان کشت

58. به سیم دیگران زرین مکن کاخ

    کزین دین رخنه گردد کیسه سوراخ

59. نگه دار اندرین آشفته بازار

    کدین گازر از نارج عطار

60. مشو خامش چو کار افتد به زاری

    که باشد خامشی نوعی ز خواری

61. شنیدستم که در زنجیر عامان

    یکی بود است ازین آشفته نامان

62. چو با او سختی نابالغی جنگ

    به بالغ تر کسی برداشتی سنگ

63. بپرسیدند کز طفلان خوری خار

    ز پیران کین کشی چون باشد این کار

64. بخنده گفت اگر پیران نخندند

    کجا طفلان ستمکاری پسندند

65. چو دست از پای ناخشنود باشد

    به جرم پای سر مأخوذ باشد

66. به جباری مبین در هیچ درویش

    که او هم محتشم باشد بر خویش

67. ز عیب نیک مردم دیده بر دوز

    هنر دیدن ز چشم بد میاموز

68. هنر بیند چو عیب این چشم جاسوس

    تو چشم زاغ بین نه پای طاوس

69. ترا حرفی به صد تزویر در مشت

    منه بر حرف کس بیهوده انگشت

70. به عیب خویش یک دیده نمائی؟

    به عیب دیگران صد صد گشائی ؟

71. نه کم ز آیینه ای در عیب جوئی

    به آیینه رها کن سخت روئی

72. حفاظ آینه این یک هنر بس

    که پیش کس نگوید غیبت کس

73. چو سایه رو سیاه آنکس نشیند

    که واپس گوید آنچ از پیش بیند

74. نشاید دید خصم خویش را خرد

    که نرد از خام دستان کم توان برد

75. مشو غره بر آن خرگوش زرفام

    که بر خنجر نگارد مرد رسام

76. که چون شیران بدان خنجر ستیزند

    بدو خون بسی خرگوش ریزند

77. در آب نرم رو منگر به خواری

    که تند آید گه زنهار خواری

78. بر آتش دل منه کو رخ فروزد

    که وقت آید که صد خرمن بسوزد

79. به گستاخی مبین در خنده شیر

    که نه دندان نماید بلکه شمشیر

80. هر آنکس کو زند لاف دلیری

    ز جنگ شیر یابد نام شیری

81. چو کین خواهی ز خسرو کرد بهرام

    ز کین خسروان خسرو شدش نام

82. به ارباکم ز خود خود را نسنجی

    کز افکندن وز افتادن برنجی

83. ستیزه با بزرگان به توان برد

    که از همدستی خردان شوی خرد

84. نهنگ آن به که در دریا ستیزد

    کز آب خرد ماهی خرد خیزد

85. چو خسرو گفت بسیاری درین باب

    بزرگان ریختند از دیدگان آب

86. فرود آمد ز تخت آن روز دلتنگ

    روان کرده ز نرگس آب گلرنگ

87. سه روز اندوه خورد از بهر بهرام

    نه با تخت آشنا می شد و نه با جام