یرغو

یَرغو
یارغو
داوری

 یارغو، واژه‌ای از ریشه‌ی ترکی مغولی و به معنی  مواخذه و تفتیش است. مجلس یارغو که در دوران مغول (ایلخانی) متداول شده و در زمان تیموریان موقوف گردیده بود، نوعی محاکمه و یا استنطاق «بازپرسی » بوده است.

 این محکمه‌ی قضایی غیر اسلامی، برای رسیدگی به موارد خاص و مختص مغولان بود و به ندرت در میان ایرانیان و عوام مسلمان رواج داشت.

 این دادگاه که بیشتر در مورد جرایم سیاسی و بعضی جرایم اقتصادی و اجتماعی تشکیل می‌شد، در اردوگاه‌های نظامی مغولان برگزار می‌گردید و با اعمال شیوه‌های مشابه با شیوه‌ی محاکم اسلامی مبتنی بر اصل شهادت شهود و گواهی، اعتراف گرفتن با شکنجه و ارائه‌ی اسناد مکتوب، جرایم افراد گناهکار بررسی می‌شد و بر اساس یاسا حکم صادر می‌گردید. 

افرادی به عنوان یارغوچی که از میان امیران و شاهزادگان مغولی انتخاب می‌شدند، در صدر این محاکم قرار می‌گرفتند و  بر اساس قوانین مغولی که از یاسای چنگیزی نشأت می‌گرفت، حکم صادر می‌کردند..

1

کاربردهای یرغو

  • سعدی دگربار از وطن عزم سفر کردی چرا

    از دست آن ترک خطا یرغو به قاآن می برم

  • گر بی وفایی کردمی یرغو بقاآن بردمی

    کان کافر اعدا می کشد وین سنگ دل احباب را