تو از هر در که بازآیی بدین خوبی و زیبایی
سعدی
https://www.sherfarsi.ir/sadi/تو-از-هر-در-که-بازآیی-بدین-خوبی-و-زیبایی

متن تو از هر در که بازآیی بدین خوبی و زیبایی

1. تو از هر در که بازآیی بدین خوبی و زیبایی

   دری باشد که از رحمت به روی خلق بگشایی

   تو با این خوبی و زیبایی، از هر دری که وارد شوی، ورود تو، همانند دری است که از روی رحمت به روی مردم باز کرده‌ای.

2. ملامتگوی بی حاصل ترنج از دست نشناسد

   در آن معرض که چون یوسف جمال از پرده بنمایی

   هنگامی که تو همانند یوسف از پشت پرده بیرون بیایی و جمال خود را آشکار کنی، سرزنش کننده بی‌بهره نمی‌تواند دستش را از ترنج تشخیص بدهد.

3. به زیورها بیارایند وقتی خوبرویان را

   تو سیمین تن چنان خوبی که زیورها بیارایی

   جایی که زیبارویان را با جواهرات آرایش می‌کنند، تو ای سفید اندام! آنچنان زیبا هستی که جواهرات را زینت می‌بخشی!

4. چو بلبل روی گل بیند زبانش در حدیث آید

   مرا در رویت از حیرت فروبسته ست گویایی

   هنگامی که بلبل صورت گل را مشاهده کند، زبان به سخن باز می‌کند. اما من چنان از روی تو مبهوت شده‌ام که زبانم بند آمده است.

5. تو با این حسن نتوانی که روی از خلق درپوشی

   که همچون آفتاب از جام و حور از جامه پیدایی

   تو با این زیباییت، نمی‌توانی که چهره‌ات را از مردم پنهان کنی. چرا که تو همانند خورشید از پشت شیشه و همچون زنان زیبا از پشت جامه‌ (توری)، پیدا هستی.

6. تو صاحب منصبی جانا ز مسکینان نیندیشی

   تو خواب آلوده ای بر چشم بیداران نبخشایی

   تو دارای مقام هستی و در فکر بیچارگان نیستی. تو خواب آلوده هستی وبر چشم بیداران بخشش نداری.

7. گرفتم سرو آزادی نه از ماء مهین زادی

   مکن بیگانگی با ما چو دانستی که از مایی

   فرض کنیم که تو سرو آزاد هستی! مگر غیر از این است که از نطفه زاده شده‌ای؟  حال که فهمیدی از جنس ما هستی، با ما دوری و غریبی نکن.

8. دعایی گر نمی گویی به دشنامی عزیزم کن

   که گر تلخست شیرینست از آن لب هر چه فرمایی

   حالا که دعایم نمی‌کنی،‌ دست کم با دشنامی من را عزیز کن. چرا که اگر چه دشنام تلخ است، اما تو با آن لبانت هرچه بگویی، آن سخن شیرین است.

9. گمان از تشنگی بردم که دریا تا کمر باشد

   چو پایانم برفت اکنون بدانستم که دریایی

   از فرط تشنگی خیال می‌کردم که گودی دریا تا کمر من است. حال که آب تا بالای سرم بالا آمده است، دریافتم که تو دریا هستی.

10. تو خواهی آستین افشان و خواهی روی درهم کش

    مگس جایی نخواهد رفتن از دکان حلوایی

    تو چه با تکان دادن دستهایت شادی کنی، و چه ترشرویی کنی، من همانند مگس از دکان شیرینی فروشی بیرون نمی‌روم.

11. قیامت می کنی سعدی بدین شیرین سخن گفتن

    مسلم نیست طوطی را در ایامت شکرخایی

    ای سعدی! تو با این شیرین سخنی‌ات، ولوله بر پا می‌کنی! قدرمسلم، طوطی در روزگار تو نمی‌تواند شیرین زبانی کند.